Seksueel grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer is geen incident, geen ‘pech’ en zeker geen probleem van een paar rotte appels. Het is een diepgeworteld cultuurprobleem. Toch blijven veel organisaties hangen in symptoombestrijding: een nieuw protocol, een extra meldpunt, of een ‘vertrouwenspersoon’ die in een achterafkamertje weinig invloed heeft.
Maar laten we eerlijk zijn: cultuurverandering vraagt meer dan een goedgekeurd beleidsstuk. Het vraagt lef.
Laten We Het Beest Bij De Naam Noemen
Onveilig gedrag ontstaat niet in een vacuüm. Het gedijt in organisaties waar:
- Machtsongelijkheid normaal is en nauwelijks ter discussie wordt gesteld.
- Slechte grappen en grensoverschrijdend gedrag worden weggewuifd als ‘nou eenmaal de cultuur’.
- Klokkenluiders worden genegeerd of gestraft, in plaats van serieus genomen.
- HR vooral reactief optreedt in plaats van echt te sturen op sociale veiligheid.
Herkenbaar? Dan wordt het tijd om niet langer weg te kijken.
Drie Pijlers Voor Echte Cultuurverandering
Wil je echt impact maken? Dan moet je kijken naar drie fundamentele lagen binnen je organisatie:
- Omgangscultuur: Wat accepteren we als normaal? Welke subtiele patronen houden grensoverschrijdend gedrag in stand? Tijd voor een eerlijke spiegel.
- Organisatiestructuur: Wie heeft de macht? Zijn er onveilige afhankelijkheden? Welke blinde vlekken zitten in het leiderschap?
- Ondersteunend systeem: Hoe wordt er gereageerd op meldingen? Zijn de processen transparant en effectief? Of is er vooral een doofpotcultuur?
Cultuurverandering betekent hier kritisch naar durven kijken – en daar actie op ondernemen.
Niet Alleen Onveiligheid Bestrijden, Maar Veiligheid Creëren
Veel organisaties richten zich puur op het ‘bestrijden’ van grensoverschrijdend gedrag. Maar een gezonde gewenste cultuur draait niet alleen om wat je weghaalt, maar ook om wat je toevoegt.
Vergelijk het met een tuin: als je alleen onkruid verwijdert, blijft er een kale, dorre vlakte over. Veiligheid betekent actief werken aan een omgeving waarin respect, vertrouwen en openheid bloeien. Dat vraagt om bewust leiderschap, betrokken HR-professionals en medewerkers die weten dat ze gehoord en gesteund worden.
HR: De Onbenutte Sleutel tot Verandering
HR speelt hierin een cruciale rol, maar alleen als ze écht hun verantwoordelijkheid nemen. Geen beleid dat in een la verdwijnt, maar actieve invloed op cultuur. Dit betekent:
– Gedrag bespreekbaar maken op alle niveaus.
– Meldroutes in kaart brengen én toegankelijk maken (een papieren beleid waar niemand van weet, helpt niemand).
– Zichtbaarheid en lef tonen om ongemakkelijke gesprekken niet uit de weg te gaan.
Wil je als HR-afdeling of leiderschapsteam impact maken? Begin dan bij jezelf.
Klaar om de confrontatie aan te gaan?
Echte cultuurverandering is niet makkelijk. Het vraagt om reflectie, ongemak en structurele keuzes. Maar het alternatief – een werkomgeving waar mensen zich onveilig voelen – is simpelweg geen optie.
Bij Jefr helpen we organisaties om sociale veiligheid niet alleen een mooi ideaal te laten zijn, maar een tastbare realiteit. Wil jij als management hiermee aan de slag? Neem contact op en laten we samen bouwen aan een cultuur waar veiligheid de norm is.